 ՀՀ ում տարեկան 2000-3000 տնտեսվարող սուբյեկտ է լուծարվում
Հայաստանում որպես ձեռնարկատիրական գործունեություն ծավալող կազմակերպություն գրանցված է շուրջ 150 հզ. կազմակերպություն: Պետական եկամուտների կոմիտեի տվյալներով, դրանցից փաստացի չի գործում շուրջ 20-40 %-ը, սակայն գործարար աշխարհի ներկայացուցիչների հավաստմամբ, այդ թիվը շատ ավելի մեծ է, պարզապես, պետական մարմիններն ընթացք չեն տալիս լուծարվելու վերաբերյալ ներկայացված դիմումներին:
Վարչական այս խորդուբորդությունների պատճառով էլ շատ սկսնակներ չեն համարձակվում բիզնես ձեռնարկել Հայաստանում:
Համաշխարհային բանկի Doing Business 2011 տարեկան զեկույցում «Բիզնեսի փակում» ցուցանիշով Հայաստանն անկում է ապրել 5 կետով և 54-րդ տեղում է: Ըստ գործող կարգի, կազմակերպություն լուծարելու համար հարկավոր է դիմել պետական ռեգիստր, տալ հայտարարություն, ինչից հետո Պետական եկամուտների կոմիտեն (ՊԵԿ) պետք է 20-օրյա (մինչև 2011 թ. հունվարի 1-ը` 30-օրյա) ժամկետում ստուգումներ իրականացնի, թե արդյոք տվյալ կազմակերպությունը պարտավորություններ չունի՞ պետության առջև, և այդպիսիք չլինելու դեպքում ռեգիստրը պետք է գրանցի կազմակերպության լուծարումը, իսկ պարտավորություններ լինելու դեպքում գնդակն, ինչպես ասում են, կազմակերպության խաղադաշտում է:
Aysor-ի հետ զրույցում շատ հաշվապահներ փաստեցին, որ եթե տարիներ առաջ շաբաթական 10 կազմակերպություն էին գրանցում, 2-ը` դիմում լուծարելու համար, ապա ներկայումս հակառակ պատկերն է: Հաշվապահներից մեկն էլ հայտարարեց, որ Հարկային ծառայությունը գործնականում ստուգումներ չի իրականացնում, հրաժարվում է ավարտական ակտեր տալ` պարզապես լուծարում չգրանցելու և «վիճակագրություն պահելու» համար:
Իրավիճակը պարզաբանելու խնդրանքով Aysor-ը դիմեց ՊԵԿ-ի փոխնախագահ Արմեն Ալավերդյանին. «Բիզնես գրանցելը Հայաստանում շատ ավելի դյուրին է, բայց ինչ վերաբերում է բիզնես լուծարելուն, դա, բնականաբար, պետք է ավելի դժվար լինի, քանի որ հարց է ծագում` ինչո՞ւ է քաղաքացին գրանցում կազմակերպություն և շատ հեշտությամբ 3 ամիս հետո փոշմանում ու լուծարում: Հարկային մարմինը պետք է կասկածի այդ արագընթաց լուծարման վերաբերյալ»: Ա. Ալավերդյանի խոսքերով` իրենք բոլոր հիմքերն ունեն կասկածելու, որ առանձին դեպքերում քաղաքացիները լուծարում են` հասանելիք հարկերը թաքցնելու նկատառումով: Նա չհամաձայնեց այն պնդմանը, թե այսօր ավելի շատ դիմում են լուծարելու համար, քան գրանցելու և շեշտեց հակառակը. «Յուրաքանչյուր տարի կազմակերպություն կամ անհատ ձեռնարկատերեր (ԱՁ) ավելի շատ են գրանցվում, քան լուծարվում են»:
Ա. Ալավերդյանը վստահեցրեց, որ կազմակերպությունը դիմելուց հետո «ի վերջո լուծարվում է և չկա դիմում, որ ընթացք չստանա»: Ըստ նրա, լինում են դեպքեր, երբ լուծարման գործընթացն օբյեկտիվ պատճառներով ձգձգվում է, քանի որ կարիք է լինում մի շաք հարցեր պարզաբանել, որոնք կապված են Հայաստանից դուրս կատարված գործարքների, ստացված եկամուտների և այլ հարցերի հետ:
«Քանի դեռ պետական իրավասու մարմինը չի պարզել տվյալ կազմակերպության ամբողջ պատկերը, նրա ստացած եկամուտների ու ծախսերի ամբողջ արժանահավատությունը, չի կարող վերցնել ու միանգամից լուծարել»,- ասաց Ա. Ալավերդյանը և հավելեց. «Լուծարողը ՊԵԿ-ը չէ: ՊԵԿ-ի տեղեկանքի հիման վրա ռեգիստրը կամ լուծարում է, կամ չի լուծարում»:
ՊԵԿ փոխնախագահի համաձայն, տարեկան լուծարվում է շուրջ 2-3 հզ. տնտեսվարող սուբյեկտ, ինչը միջազգային փորձի համեմատ միջին ցուցանիշ է:
«Լուծարումների քանակն անհանգստացնող չէ»,- հավաստեց Ա. Ալավերդյանը:
Հավելենք, որ, ըստ ՊԵԿ տրամադրած տվյալների, հարկային մարմնում 2007 թ-ին գրանցվել է 17 հզ. կազմակերպություն, 2008-ին` 22 հզ., 2009-ին` 15.9 հզ., 2010-ին` 14.8 հզ.:
Միաժամանակ 2007 թ-ին լուծարվել է 2800 կազմակերպություն, 2008-ին` 2700, 2009-ին` 3000, 2010-ին` 2300-ից ավելի: Նկատենք, որ ՊԵԿ-ը չտրամադրեց այն ցուցանիշը, թե տարեկան որքան դիմում է ստացվում ձեռնարկությունը լուծարելու վերաբերյալ:
Գայանե Խաչատրյան
Նյութը` Aysor.am-ից Ապրիլ 04 / 2011
Առանց հեղինակի թույլտվության մասնակի, կամ ամբողջական կրկնօրինակումը արգելվում է: Կայքի հեղինակային իրավունքները պատկանում են Հայկ Կիսեբլյանին: Կայքում արտահայտված կարծիքները կարող են չհամընկնել կայքի խմբագրության տեսակետի հետ: Գովազդների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում:
| 
