 ՔՐԻՍՏՈՆԵՈՒԹՅՈՒՆԸ ՄԱՐԴՈՒՆ ԲԱՐՁՐԱՑՆՈՒՄ Է, ԻՍԿ ՀԵԹԱՆՈՍՈՒԹՅՈՒՆԸ ՊԱՀՈՒՄ Է ՆՈՒՅՆ ՄԱԿԱՐԴԱԿՈՒՄ
Քրիստոնեությունը կոչ էր անում նորակառույց ճարտարապետական հուշարձանների ստեղծմանը; Հեթանոսական տաճարները քանդվում էին և նույն քարերով կառուցվում էին քրիստոնեական եկեղեցիներ: 4-5-րդ դարերում Հայաստանում հանդես են գալիս բազելիկատից եկեղեցիներ, իսկ 5-6-րդ դարերում` գմբեթավոր միանավ կամ եռանավ: Հետագայում ի հայտ են գալիս խաչային կենտրոնագմբեթ եկեղեցիները: Հարկ է նշել, որ եկեղեցական ճարտարապետությունը համաշխարհային բարձունքի է հասնում միջնադարում:  Հանձինս 8-րդ, 10-րդ, 13-րդ դարերի եկեղեցական կառույցների` հայ ժողովուրդը ճանաչում է գտնում ամբողջ աշխարհում: Դրանցից են` Աղթամարի «Սուրբ Խաչ» եկեղեցին, Անիի Մայր տաճարը, Սուրբ Գրիգոր ու Հովվի եկեղեցիները և այլն: Այս պարագայում ևս «Աստծո տան» կառուցվածքային մանրամասները պետք է խորհրդանշեին քրիստոնեական ուսմունքի տարբեր դրսևորումներ: Օրինակ, գմբեթը խորհրդանշում էր երկինքը, երկնային թագավորությունը, գլխավոր (արևելյան) աբսիդը կամ ավագ խորանը` դրախտը, եկեղեցու արևմտյան մասը` հակառակը, դժոխքը ¨ այլն: Դրան համապատասխան և կատարվում էր հարդարանքը: Խորանում պատկերվում էր Քրիստոսը կամ Աստվածամայրը` իրենց տարբեր դրս¨որումներով` գահին նստած, հրեշտակների շրջապատում, մանկանը գրկում, իսկ գմբեթին պատկերվում էին երկնային մարմիններ, հրեշտակներ: Արևմտյան մասում տեղ էր գտնում Ահեղ դատաստանի թեման:
Առանց հեղինակի թույլտվության մասնակի, կամ ամբողջական կրկնօրինակումը արգելվում է: Նյութի հեղինակային իրավունքները պատկանում են Արման Կարապետյանին: կայքի հեղինակային իրավունքները պատկանում են Հայկ Կիսեբլյանին: Կայքում արտահայտված կարծիքները կարող են չհամընկնել կայքի խմբագրության տեսակետի հետ: Գովազդների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում:
|
